Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786
Regalisso-bastardo
Polypodium vulgare
Polypodiaceae
Àutri noum : Regalisso-de-chivau, Regalisse-bastard, Poulipòdi.
Nom en français : Polypode commun.
Descripcioun :La regalisso-bastardo trachis au nostre subretout en mountagno sus sòu séusous. I'agrado li roucas e li bos fres. Pèr la bèn destria de sa cousino, Polypodium interjectum, faudrié regarda lis espourange au microuscope (x 100) pèr verifia que i'ague mai de 11 celulo à l'assiso mecanico. Pamens lis espourange devènon madur l'estiéu eici alor que pèr P. interjectum, es en autouno. De nouta tambèn qu'aquesto assiso èi mai sourno eici (fotò-sèmblo un vèrme brun).
Usanço :La regalisso-bastardo tèn soun noum de soun rizoumo (fotò) qu'a lou goust de la regalisso. Tastas ! Es uno planto vertuouso contro lou tussi, lou quiéu tapa e li vèrme. Peréu èi diuretico e coulagogo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Polypodium
Famiho : Polypodiaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Roucas
- Bos fres
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Polypodium vulgare Shivas, 1961